شب قدر؛ فرصتی برای تفکر

به گزارش پایگاه خبری سبز البرز،حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسینی در گفت‌وگو  اظهار کرد: شب‌های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان شبهای قدر معرفی شده‌اند؛ اما قرآن و روایات تعمداً مشخص نکرده‌اند که کدام یک از  شب‌ها، شب قدر هستند. این شب‌ها اعمالی دارد که مهم‌ترین آنها دعا و تضرع به درگاه خدا است. دعا یعنی خواندن پروردگار و خواستن از او. اهل بیت(ع) بر احیاء این شب‌ها، عبادت و دعا تاکید داشتند، چراکه دعا، اصل عبادت است.

او ادامه داد: انسان در هر لحظه نیازمند پروردگار است و در تمام نعمت‌های خداوند محتاج اوست. چشم گوش و اعضا و جوارحی که خداوند به انسان داده در هر آن از ناحیه پروردگار افاضه می‌شود و اگر ثانیه‌ای این بینایی از سوی پروردگار افاضه نشود، انسان نمی‌بیند و همچنین برای سایر نعمات هم به همین صورت است؛ لذا رابطه خالقیت انسان و خدا بعد از خلق انسان تمام نشده، بلکه انسان در همه لحظات زندگی خود مستمراً به نگاه و لطف خدا نیاز دارد. این امر هم اختصاص به انسان ندارد و تمام موجودات عالم هستی این گونه‌اند که دائما علم، قدرت و حیات به آنها افاضه می‌شود و از همین رو است که بر دعا تأکید شده است.

این کارشناس علوم دینی اضافه کرد: قرآن می‌فرماید «قُلْ أَغَیْرَ اللّهِ أَبْغِی رَبًّا وَهُوَ رَبُّ کُلِّ شَیْءٍ؛ بگو آیا غیر از خدا پروردگاری برای خود اتخاذ کنم حال آنکه اوست پرورنده همه موجودات و این پرورش دائمی است»؛ لذا ما در این شب‌ها برای تداوم و افزایش این افاضه دعا می‌کنیم.

حسینی گفت: در شب قدر تقدیر افاضات و امور خلایق تعیین می‌شود و تولد، مرگ، رزق و سایر امورات دنیایی در این شب معین می‌شوند. امام صادق (ع) در همین رابطه فرمود «در شب قدر هر آنچه قرار است در آن سال اتفاق افتد، همچون شرّ، خیر، مرگ، زندگی یا باران مقدر می‌شود؛ «إِنَّ لَیْلَةَ الْقَدْرِ یُکْتَبُ مَا یَکُونُ مِنْهَا فِی السَّنَةِ إِلَی مِثْلِهَا مِنْ خَیْرٍ أَوْ شَرٍّ أَوْ مَوْتٍ أَوْ حَیَاةٍ أَوْ مَطَرٍ وَ یُکْتَبُ فِیهَا» از این جهت است که پیامبر(ص) نسبت به احیاء و درک این شب تاکید داشتند.

او با اشاره به دلیل دیگر اهمیت شب قدر افزود: نزول قرآن یکی دیگر از دلایل اهمیت شب قدر  است، از ظاهر آیه شریفه «انا انزلناه فی لیله القدر» برمی‌آید که همه قرآن در شب قدر نازل شده است و چون تعبیر به انزال کرده که به معنای ظهور یکپارچه و دفعی است نه تنزیل که به نزول تدریجی گفته می‌شود، دریافت می‌شود که حقیقت قرآن در شب قدر بر پیامبر نازل شده است، زیرا قرآن کریم به دو گونه نازل شده است؛  نزول یکباره در یک شب معین و نزول تدریجی در طول بیست و سه سال نبوت پیامبر اکرم (ص). آیاتی چون «قرانا فرقناه لتقراه علی الناس علی مکث ونزلناه تنزیلا.»(اسراء / ۱۰۶ ) نزول تدریجی قرآن را بیان می‌کند.

این کارشناس علوم دینی افزود: در نزول دفعی (و یکپارچه) قرآن کریم که مرکب از سوره‌ها و آیات است ‌یک دفعه نازل نشده، بلکه همه قرآن به‌صورت اجمالی نازل شده است، اما به‌طور کل آیاتی که درباره وقایع شخصی و حوادث جزیی نازل شده، ارتباط کامل با زمان و مکان و اشخاص و احوال آنها دارد و لذا نزول تدریجی آنها مشخص است‌.

حسینی ادامه داد: با توجه به ویژگی‌هایی که برای این شب ذکر شد باید گفت برخی زمان‌ها ذاتاً ارزشمند بوده و روح خاصی در آنها جریان دارد و شب‌های قدر یکی از این زمان‌هاست، به همین دلیل امام صادق(ع) در پاسخ به این سوال که چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ فرمود که «عبادت در شب قدر بهتر است از عبادت درهزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.» اما یکی از نکاتی که در اعمال شب قدر توصیه شده تفکر است. در واقع  قرار است در این شب که مقدرات انسان تعیین می‌شود، انسان با تفکر پیرامون خود، مسیر و هدف خلقت خود نسبت خود را با دنیا، خدا و مقدرات مشخص کند نسبت به نفس خود محاسبه‌ای داشته‌ باشد و از نتیجه این تامل و تفکر برای زندگی بهتر و متعالی‌تر در سال پیش‌رو بهره ببرد. شاید به همین دلیل است که در روایات ذکر شده که چه بسا افرادی که جز رنج و بیخوابی از شب‌های قدر نصیبی ندارند.